Trauma?
Wat is een trauma ...
Het woord trauma (uit het Grieks) betekent letterlijk: wonde, kwetsuur, beschadiging door geweld van buitenaf.
Tegenwoordig wordt het woord trauma gebruikt om:
- Het schokkende voorval aan te duiden, het traumatische gebeuren zelf, dat diepe sporen nalaat in de persoon.
- Om de letsels die iemand meedraagt nadat hij een schokkend, overweldigend gebeuren heeft meegemaakt of langere tijd aan geweldpleging is overgeleverd.
De persoon heeft deze situatie als reëel dreigend ervaren voor zijn persoonlijke integriteit of voor zijn leven en zich volledig machteloos en hulpeloos gevoeld ten aanzien van deze dreiging.
Trauma is eerder de ervaring en niet de blootstelling!
Trauma is dat wat dissociatie veroorzaakt (Howell,2020)
Soorten traumatische stressoren
Onpersoonlijke traumatische stressoren
Natuurrampen, ongevallen…
Interpersoonlijke traumatische stressoren
Crimineel geweld, verkrachting, seksuele intimidatie, gewapende strijd en terrorisme.
Hechtingstrauma (tussen de ouder en het kind)
Mishandeling (fysiek, seksueel, antipathie, psychische mishandeling, vernedering…)
Verwaarlozing (lichamelijk, psychologisch, sociaal, medisch…)
“Onzichtbaar hechtingstrauma” (De kwaliteit van de relatie tussen ouder en kind is onvoldoende om een veilige binding aan te gaan)
Traumasymptomen
Cognitieve (gedachten) traumasymptomen:
- Er kan een vervorming ontstaan in de gedachten over zichzelf, de dader, andere mensen en de wereld in het algemeen.
- Er wordt vaak gezocht naar een verklaring waarom zoiets is gebeurd, mede met de bedoeling enigszins controle te krijgen over het leven en het voorspelbaar te maken.
- Soms gaat men de schuld bij zichzelf leggen en denken dat men slecht is.
- Bepaalde gedachten kunnen ertoe bijdragen dat men het geloof en vertrouwen in God, gerechtigheid of een goede toekomst verliest.
- Er ontstaan ideeën over zichzelf (Interne werkmodellen) op vier gebieden namelijk: zelfwaarde/ veiligheid/ verantwoordelijkheid/competentie.
Lichamelijke
traumasymptomen
traumasymptomen
- Door trauma wordt het lichaam als onveilig ervaren:
- Het lichaam draagt het trauma
- Het lichaam heeft pijn
- Het lichaam draagt de angst
- Door hechtingstrauma is er een onveilige binding met het lichaam.
- Door trauma is er een versplinterd lichaam.
- Door trauma is het lichaam van het ik gescheiden.
- Symptomen: Maagzweren, hoge bloeddruk, rug en hoofdpijn, reumatische aandoeningen, spierpijnen, overmatig transpireren, hyperventilatie, buikkrampen en hartritmestoornissen.
- Vele psychosomatische klachten kunnen opgevat worden als angstequivalenten.
Neurologische
traumasymptomen
traumasymptomen
- Traumatische gebeurtenissen hebben de mogelijkheid een wijziging in het functioneren van de hersenen teweeg te brengen.
- De amygdala, die het waakcentrum van de hersenen wordt beschouwd, staat onder een voortdurende spanning.
- Er volgt een stressreactie met fysiologische gevolgen zoals verhoogde hartslag, versnelde ademhaling, verhoogde bloeddruk, verhoogde waakzaamheid…een toestand van hyperarousal
- Of er ontstaat door de verhoogde stress een verminderde opwindingstoestand (hypoarousal) en uit zich in moeheid, passiviteit, verstijven van het lichaam, afgesloten van de realiteit…
Relationele
traumasymptomen
traumasymptomen
- Wanneer er sprake is van hechtingstrauma worden er bepaalde onveilige hechtingstijlen aangenomen:
- Onveilig vermijdend hechtingstijl (bij volwassene: gereserveerde stijl),
- Onveilig ambivalent hechtingstijl (bij volwassene: gepreoccupeerde hechtingsstijl)
- Gedesorganiseerde stijl (bij volwassene: gedesoriënteerde hechtingsstijl)
- Thanatos hechtingsstijl
- Relationeel kan men verzeild raken in een traumatische binding met de partner
- De relatie kan vast komen te zitten in de trauma driehoek (dader/ slachtoffer/ ontbrekende ander)
Traumasymptomen in relatie tot het vormen van een coherent zelf
- Geen continuïteit in de beleving van het zelf
- Het zelf is niet ontwikkeld
- Het zelf is verborgen
- Het zelf is gefragmenteerd
Spirituele
traumasymptomen
traumasymptomen
- Verlies van waarden en waardigheid
- Verlies van hoop/ geloof
- Verlies van toekomstperspectief en het stellen van doelen
- Haat en vergelding