In het woonzorgcentrum hadden ze mij gevraagd om contact met een bewoonster op te nemen omdat ze de hele tijd zo angstig was. Ik stapte haar kamer binnen. Het was een zonnige dag in de herfst en warme kleuren dompelden haar kamer in een vredige gloed. De bejaarde vrouw was druk in de weer allerhande zaken die op haar bed lagen aan het verleggen en aan het ordenen. Keer, voor keer, voor keer.
Ook al wist ze niet wie ik was, de vrouw was blij met mijn bezoek. Ik was oprecht benieuwd naar wie ze was. Mijn rustige aanwezigheid ontplooide zich als een zachte verbindende brug tussen ons. En toen vertelde ze haar verhaal, een levensverhaal van oorlog, mishandeling, verlies, ziekte, angst, woede…
Ze was meer dan alleen die vrouw met Alzheimer. Er ontvouwde zich een mens met een geschiedenis, emoties, gedachten en verlangens. Ik werd me bewust hoeveel deze vrouw geleden had. Hoeveel spoken uit het verleden nog aan het spoken waren, omdat de tijd niet de wonden heelt als je trauma hebt meegemaakt.
Het brein houdt niet van ervaringen die beangstigend zijn. Het sluit ze op, daar waar je geen bewuste toegang meer hebt. Jaren blijven ze onzichtbaar, onder de radar, totdat beetje bij beetje hun vernietigende realiteit opnieuw aan de oppervlakte komt. Want nooit of nooit hebben deze ervaringen de kans gekregen verwerkt te worden. Deze lading van emoties, gedachten, lichamelijke sensaties was nu echter haar dagelijkse realiteit geworden.
Vandaag vergeet deze vrouw de dingen omdat gisteren de overweldigende ervaringen van haar leven verborgen werden in het brein om te kunnen overleven.
Vandaag is ze bang omdat gisteren angst als een rode draad door haar leven liep. Haar brein verkeerde in een constante alarmsituatie en gaf haar zo de ervaring te kunnen handelen in plaats van machteloos toe te zien.
Vandaag dwaalt ze wat rond omdat gisteren de verbinding werd verbroken. De eenzaamheid uit haar leven drijft haar nu om voortdurend het contact te zoeken zo dichter bij anderen te kunnen komen. Veilige, troostende verbinding.
Vandaag vecht deze vrouw omdat ze gisteren geen manier vond om te gaan met de vernietigende ervaringen die haar lichaam, geest en ziel teisterden.
Vandaag trekt zij zich terug in een gesloten cocon omdat gisteren haar trauma schaamte en achterdocht bij haar veroorzaakte.
Vandaag is deze vrouw verdrietig omdat er gisteren geen mogelijkheden voorhanden waren noch vrienden of familie die troostend en helend waren.
Als ik deze vrouw en haar totale geschiedenis kan blijven zien als een mozaïek bestaande uit allemaal verschillende delen die toch één uniek geheel vormen, dan blijft ze een mens in plaats van patiënt met Alzheimer.
Als ik naar haar pijn kan luisteren, haar veilig kan doen voelen in het nu en haar leren haar stress te kalmeren dan heeft haar brein het niet meer nodig om zichzelf uit te schakelen.
Als ik de moed kan vinden om haar trauma te (h)erkennen en de weg van heling met haar te gaan, dan kan de hoop geboren worden dat de spoken uit het verleden eindelijk rust vinden en verdwijnen.